Agroekologia i gastronomia są ze sobą powiązane poprzez holistyczne podejście do systemów żywnościowych, które postrzega żywność od produkcji do konsumpcji. Agroekologia zapewnia zrównoważoną, ekologicznie zdrową podstawę dla żywności, podczas gdy gastronomia bada kulturowe, społeczne i kulinarne aspekty jej doceniania. To powiązanie podkreśla, jak wybory żywieniowe mogą wspierać zarówno ochronę środowiska, jak i różnorodne, tradycyjne praktyki kulinarne, prowadząc do zdrowszej i bardziej zrównoważonej diety i systemów żywnościowych.
Agroekologia i gastronomia coraz częściej spotykają się przy jednym stole. Pierwsza uczy nas, jak produkować żywność w sposób przyjazny środowisku. Druga pokazuje, jak tę żywność rozumieć, smakować i wykorzystywać w kuchni. Razem tworzą podejście, które patrzy na jedzenie od pola aż po talerz – z troską o naturę, zdrowie i lokalne tradycje.
Idea od pola do talerza pokazuje, że to co uprawia się metodami agroekologicznymi, gastronomię może inspirować do zmiany w kierunku spożywania szerszej gamy składników i gotowania w sposób odzwierciedlający lokalną bioróżnorodność.
To właśnie takie spojrzenie rozwijamy w Fundacji Otwarty Plan, pracując w projekcie Reboot the Food System z młodzieżą, uczniami szkół średnich o profilach gastronomicznych:
- Zespół Szkół Gastronomicznych nr 1 w Krakowie
- Zespół Szkół Gastronomicznych nr 2 w Krakowie
- Małopolska Szkoła Gościnności w Myślenicach
- Technikum Żywienia i Usług Gastronomicznych w Wieliczce
- Zespół Szkół Ekonomiczno-Gastronomicznych w Tarnowie
Chcemy pokazać osobom młodym, którzy w przyszłości mogą zostać menagerami w gastonomii, pracować na zapleczu restauracji, czy dostarczać żwyność do stołówek szkolnych, że nowoczesna gastronomia zaczyna się od decyzji skąd zamówimy produkty.
Agroekologia – czyli skąd bierze się odpowiedzialnie wytworzoną żywność
Fundamentem jest szacunek dla natury – u podstawy leży zastosowanie naturalnych procesów, zadbanie o żyzność gleby i różnorodność biologiczną. Następnie wsparcie zrównoważonej produkcji – ograniczenie chemicznych środków produkcji, promocja płodozmianu i mądre gospodarowanie zasobami. Nie zaipomina też o to by budować lokalne społeczności – wzmacnia pozycję rolników, czerpie z tradycyjnej wiedzy i rozwija lokalne sieci żywnościowe.
To podejście pozwala tworzyć żywność, która jest nie tylko zdrowa, ale i bardziej odporna na kryzysy klimatyczne oraz ekonomiczne.
Gastronomia – kuchnia, kultura, kreatywność
Korzenie i tradycje – kuchnia od zawsze opierała się na tym, co lokalne, sezonowe i dostępne. Od pola do talerza – doceniając składniki uprawiane w sposób zrównoważony, możemy odkrywać nowe smaki i wracać do zapomnianych odmian roślin. Cały system – gastronomia to nie tylko gotowanie, ale też sposób dzielenia się jedzeniem, tworzenia więzi i budowania na nowo kultury odżywiania. To przestrzeń, w której młodzi gastronomowie mogą realnie wpływać na przyszłość systemu żywnościowego.
Dlatego pracujemy z młodzieżą
W projekcie Reboot the Food System zaprosiliśmy uczniów szkół gastronomicznych do praktycznej nauki: od sezonowości i odpowiedzialnego doboru składników, przez zero waste i dziką kuchnię, aż po zrozumienie, skąd naprawdę pochodzi jedzenie, które trafia na nasze talerze. Tu z pomocą przyjdą nam lokali rolnicy i rolniczki, szczególnie z sąsiednich gmin, tych ulokowanych do 100-150 km od Krakowa.
Wierzymy, że to właśnie ci młodzi ludzie będą tworzyć bardziej odpowiedzialną i zrównoważoną gastronomię jutra.
Projekt “Rebooting the Food System” realizowany jest przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej w ramach Program DEAR.
26.11.2025 r.
